Samanyolu’nun en ayrıntılı kızılötesi haritası hazırlandı
Yaratıcılarına göre bu devasa harita şimdiden galaksiye bakışımızı beklenmedik şekillerde değiştirdi.
Toplamda 1,5 milyardan fazla nesneyi kataloglayarak önceki örneklere kıyasla büyük gelişme kaydeden harita, yıldızları ve diğer nesneleri de içeriyor.
Independent Türkçe’nin derlediğine göre Avrupa Güney Gözlemevi’nin (ESO) Görünür ve Kızılötesi Astronomi İnceleme Teleskobu’nu (Vista) kullanan bilim insanları, Samanyolu’nun merkezi bölgelerini 13 yıldan fazla bir süre boyunca izledi.
Şili’deki Andres Bello Üniversitesi’nde astrofizikçi olan ve tüm projeyi yöneten Dante Minniti şunları söyledi:
Çok şey keşfettik, galaksimize bakış açımızı sonsuza dek değiştirdik.
Sözkonusu veriler gökyüzünde 8 bin 600 dolunaya eşdeğer bir alanı kapsıyor ve aynı ekip tarafından 2012’de yayımlanan bir önceki haritadan yaklaşık 10 kat daha fazla nesne içeriyor.
Kızılötesi ışığın gözlemlenmesi, teleskobun bu dalga boylarında parlayan çok soğuk nesneleri tespit etmesini de sağlıyor. Bunlar arasında sürekli nükleer füzyona yapamayan başarısız yıldızlar olan kahverengi cüceler ve bir yıldızın yörüngesinde dönmeyip serbest gezen gezegenler de var.
Devasa kızılötesi harita 500 terabayt veri içeriyor ve bu da onu bir ESO teleskobuyla şimdiye kadar gerçekleştirilen en büyük gözlemsel proje haline getiriyor.
Kızılötesi ışık insan gözüyle görülemez ancak sıcaklıklarına bağlı olarak tüm nesneler tarafından yayılır.
Teleskop bu enerjiyi algılayıp görüntüye çevirerek gördüğümüz resimleri oluşturabiliyor.
Harita, ESO’nun Şili’deki Paranal Gözlemevi’nde bulunan Vista’nın çektiği 200 bin görüntüden oluşuyor.
Vista’nın kızılötesi kamerası galaksimiz boyunca yayılmış olan toz ve gazın içinden bakabiliyor ve bu sayede Samanyolu’nun en gizli yerlerinden gelen radyasyonu görebiliyor.
Gökbilimciler 2010’da başlayıp 2023’ün ilk yarısında sona eren gözlemlerini toplam 420 geceye yaydı.
Gökyüzünün her bir parçasını birçok kez gözlemleyen ekip, bu nesnelerin konumlarını belirleyebildi. Ayrıca nasıl hareket ettiklerini ve parlaklıklarının değişip değişmediğini takip edebildi.
Birleşik Krallık Astronomi Teknoloji Merkezi’nde (UK ATC) kıdemli proje bilimcisi ve yeni Astronomi ve Astrofizik makalesinin ortak yazarı Dr. Oscar Gonzalez şunları söyledi:
Samanyolu’nun en büyük kızılötesi haritasının tamamlanması astronomi camiası için olağanüstü bir başarı.
Veriler Samanyolu’nun yapısı ve bileşimi hakkında benzersiz bilgiler sağladı ve gelecek yıllarda evreni daha iyi anlamamızı sağlayacak araştırmalar için yeni yollar açmaya devam edecek.
